Bitcoin kısaca, bilgisayarınızla ve ek donanımlarla üretebileceğiniz şifreli, anonim dijital para birimidir. Bu yazımızda, Bitcoin nedir-ne değildir, Bitcoin yasal mıdır, Bitcoin nasıl kullanılır, Bitcoin cüzdanı nasıl oluşturulur, iPhone’da ve Mac’de Bitcoin’in yeri, nasıl üretilebilir gibi konulara değineceğiz. En önemlisi ise tüm bunların iyi bir fikir olup olmadığını tartışacağız. Elbetteki Bitcoin dünyası bir makaleye sığdırılamayacak kadar geniş. Ancak giriş olarak fikir edinilmesi adına bu yazıyı kaleme aldığımızı belirtmek isteriz.
Dijital para birimi olan Bitcoin, değer kazanmaya devam ediyor ve giderek artan sayıda yatırımcısı ve pek çok işletme, şirket tarafından kabul görmesiyle artan ilgi yüzünden her yerde haber oluyor. Başlangıç olarak günümüzde Bitcoin’i tren gibi görebilirsiniz. Ortalama olarak 2013 yılında başlayan bu trenin yolculuğu yavaş yavaş hızlanıyor, trene binmek zorlaşıyor yani pahalılaşıyor. Yakın zamanda bu trene binmek çok daha pahalıya malolacak. En önemlisi ise, gelecekte bu trene binmek zorunda kalınacak… Çünkü artık internet fişi çekilemez bir teknoloji, hayatımızın bir parçası. Bitcoin’de bu teknolojinin önemli katmanlarından birisi haline geliyor.
Peki bu heyecan verici yeni sanal para birimi nasıl üretiliyor? Bunun için gösterilen çabaya değiyor mu? En önemlisi bir iPhone, Mac kullanıcısı Bitcoin’e dahil olabilir mi? Gelin bunların cevabına daha yakından bakalım.
Bitcoin Nedir?
Bitcoin, çevrimiçi hizmetler, ürünler ve hatta çok yakın gelecek (ki şu anda da mümkün) belki de bir ev, araba dahil olmak üzere çeşitli şeyler satın almak için kullanılabilen bir kripto para birimidir. Bu dijital para birimi tıpkı nakit ödemelerde olduğu gibi kullanıcıların işlemlerinde (çoğunlukla) anonim kalmalarını sağlar.
Bitcoin’in merkez bankası olmadığı gibi hiyerarşik denetçileri de yoktur. Bu yönü ile yönlendirmelerden uzaktır. Bitcoin, bilgisayarların hesaplama gücü kullanılarak üretilir ve piyasaya dahil edilir. Buna Bitcoin madenciliği veya Bitcoin mining denir.
Buraya kadar her şey biraz tuhaf gelse de, son yıllarda Bitcoin’in değeri olağanüstü bir oranda artış gösterdi. Ekonomi uzmanları Bitcoin’in gelecekte daha da değerli olacağına ikna olmuş durumdalar ve bunu yavaş yavaş dile getiriyorlar. Ülkemizde, bu yazıyı hazırlarken Bitcoin’in değerinde büyük bir düşüş yaşanmasına rağmen ortalama 1 Bitcoin fiyatının 8.400-8.700 TL civarında olduğunu söyleyelim. Çok değil birkaç hafta önce, 1 Bitcoin’in değerinin 6.000-6.500 TL seviyelerinde olduğunu da özellikle belirtelim. Tabii ki yıllar öncesine gidecek olursak, 1 Bitcoin’in sadece birkaç bin TL ve daha da öte birkaç yüz TL olduğunu söyleyebiliriz ki bunu siz de Coin Borsası CryptoCurrency Market Capitalizations‘den görebilirsiniz.
Bitcoin Nasıl Üretiliyor?
Bir Bitcoin oluşturmak için karmaşık hesaplama problemlerinin çözülmesi gerekir. Bu, bir PC’nin (veya Mac’in) GPU’sunu kullanan yazılımlar aracılığıyla, doğru olan çözümün bulunmasına kadar devam ediyor.
İlk bakışta bu işlem kolay gibi gibi görünse de aslında öyle değil. Beki Bitcoin’in ilk çıktığı 2008 yılında ve popülerleşmeye başladığı 2013 yılında Bitcoin kazmak yani madenciliğini yapmak oldukça kolaydı ancak günümüzde Bitcoin çıkartmak oldukça zorlaştı ve her geçen gün daha da zor hale geliyor. Bu sebeple Bitcoin’i ciddi, özel donanımlar olmadan üretmek neredeyse imkansız hale geldi.
Her geçen gün zorlaşan Bitcoin madenciliği için bir diğer engel ise toplamda çıkartılabilecek Bitcoin sayısıdır. Yani öyle sınırsız bir Bitcoin kaynağı söz konusu değil. Şu anda dünya genelinde çıkartılan Bitcoin sayısı 16 milyondan fazla, yaklaşık 16.4M’dir ve bu sayı maksimum 21 milyon olacak şekilde kısıtlanmıştır. Yani bir süre sonra Bitcoin üretimi duracak! Durmasına yaklaşılan her süreçte ise Bitcoin madenciliği daha da zor hale geliyor. Uzmanlar Bitcoin üretiminin durduğu gün Bitcoin’in asıl değerini yakalayacağını tahmin ediyorlar.
Bitcoin Yasal mı?
İnsanlar arasında özellikle de ülkemizde en çok tartışılan konulardan birisi tam olarak budur. Bitcoin kara para birimi olarak görülüyor ve uyuşturucu madde satın almak, kara para aklamak için kullanıldığı söylentileri ortaya atılıyor. Bu oldukça yanlış bir düşüncedir. Günümüzde Bitcoin pek çok büyük işletme tarafından kullanılmaktadır. Mesela Avrupa’da, Çin’de veya Amerika’da Bitcoin ile kahve, elbise vb. pek çok şeyi satın almak mümkündür. Devletlerin pek çoğu Bitcoin’i tanımaya başladılar ve yavaş yavaş yasallaştığı günler içerisine girdiğimizi söyleyebiliriz.
Devletlerin, şirketlerin Bitcoin’i tanıyacağı ve onun değerinin şimdiye göre oldukça değerli olacağı günlere oldukça yakınız. Özellikle Çin, Güney Kore ve Japonya’da bunun adımları atılmaya başlanmış durumda. Çünkü Bitcoin anonimlik sağladığı kadar kolay ve ucuz transfer edilebilir yapısı sayesinde eşsiz ve bu noktadan itibaren Bitcoin’in geleceğinin iyi olduğu düşüncesi bir bakıma tartışmaya açık değildir…
Türkiye’nin de Bitcoin karşısında kayıtsız kalmadığının altını çizelim. Bunun için Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma Dairesi’nin kripto para birimi Bitcoin için araştırma raporuna ulaşabilirsiniz.
Araştırma raporundan birkaç satır paylaşacak olursak:
Kripto Para Bitcoin Dostu 10 Ülke
Estonya Hükümeti: Blok-Zincir teknolojisini sağlık, bankacılık ve hatta vatandaşlarının yönetime katılmalarını sağlamak için kullanmayı planlamaktadır. Vatandaşlarına Blok-Zincir
tabanlı ilk elektronik-oylama sistemini getirmiştir.
Amerika Birleşik Devletleri: Sayıca en çok kripto paraya ev sahipliği yapan ve dünya Bitcoin ticaret hacminin lideri Amerika Birleşik Devletleri’dir. Pek çok ülke, kripto paraların yasal düzenlenmesi ve regüle edilmesi konusunda Amerika’nın alacağı tavrı ve yaklaşımlarının sonuçlarını beklemektedir.
Danimarka: Danimarka, nakit kullanımını kaldırmak ve dijital para birimine geçmek isteyen ülkelerdendir. Kendi merkez bankasından da tamamen vazgeçmeden, Bitcoin ve itibari dijital parasını beraberce günlük yaşamda kullanmayı planlamaktadır. Danimarka Merkez Bankası, Bitcoin’in bir para olmadığını, bu sebeple regüle etmeyeceklerini açıklamıştır. Ülkede pek çok Bitcoin yenilikçi şirket kurulmaktadır.
İsveç: İsveç de Danimarka gibi, nakit kullanımını kaldırmak isteyen ülkelerdendir. İsveç merkez bankası Riksbank’ın negatif faiz uygulamasından etkilenmemek için, İsveç vatandaşları Bitcoin’i kullanabilmektedirler, bu sayede servetlerini koruyabileceklerdir. İsveç Finansal Denetleyici Otoritesi, Bitcoin’i ödeme metotu olarak yasallaştırmıştır.
Güney Kore: Samsung ve LG gibi dev teknoloji firmalarına ev sahipliği yapan Güney Kore’de, Bitcoin’i düzenleyen bir yasa olmamasına rağmen, Bitcoin bir ödeme metotu olarak kabul görmüştür ve her geçen gün yaygınlığı artmaktadır. Güney Kore, Bitcoin konferanslarına da ev sahipliği yapmaktadır.
Hollanda: Hollanda Arnhem, adeta bir Bitcoin şehridir. Şehirde 100’den fazla, Bitcoin’le alışveriş yapılabilen mekanlar vardır. Hollanda bankaları, Blok-Zincir metotuyla kendi teknolojilerini geliştirip, masrafları azaltmak için kullanmanın yollarını araştırmaktadırlar.
Finlandiya: Finlandiya Merkezi Vergi Kurulu, Bitcoin’i bir finansal servis olarak tanımlamış,Bitcoin’i ve teminini katma değer vergisinden muaf tutmuştur.
Kanada: Kanada da pek çok Bitcoin yenilikçi şirkete ev sahipliği yapar. Uzun tartışmalar sonunda Bitcoin, kara para aklama ve terörün finansmanı mücadelesi yasası kapsamında
düzenlenmiştir.
Birleşik Krallık: Birleşik Krallık pek çok Bitcoin ve Blok-Zincir yenilikçi şirketlerine ev sahipliği yapar. Bitcoin’e özel para muamelesi yapılır, Bitcoin’le yapılan alışverişlere katma değer vergisi uygulanır.
Avustralya: Avustralya Bitcoin’e uyguladığı çifte vergilendirmeyi kaldırmıştır, ancak Bitcoin içinözel bir düzenleme yapılmamıştır. Avustralya, Bitcoin’i emtia olarak değerlendirmektedir. Avustralya Borsası Blok-Zincir teknolojisini test etmektedir. Avustralya Postası, servislerini iyileştirmek amacıyla, dijital kimlikleri Blok-Zincir metotuyla yapmayı hedeflemektedir.
Bitcoin Üretmek için Mac Kullanılabilir mi?
Bitcoin dünyasına çok daha fazla girmeden önce, Bitcoin üretmenin çok zor olduğunu zaten yazımızın başında belirttik. Yani bugün, Mac ile Bitcoin üretmek (madencilik yapmak) imkansız değildir ancak bunu yapabilmek için üst seviye ek donanımlara ihtiyacınız olacaktır. Bu donanımlara ödeyeceğiniz parayı ise Bitcoin madenciliği yaparak çıkartmanız ise mümkün değildir oldukça zordur.
Kâr elde etme şansınızı arttırmak için ise ek donanımlarla birlikte kesinlikle bir MacBook Pro veya 5K ekranlı iMac gibi daha üst düzey bir Mac modelini kullanmanız gerekiyor. Teorik olarak MacBook Air, MacBook veya Mac mini kullanabilirsiniz ancak bu cihazların sahip olduğu düşük GPU sebebiyle böyle bir işe kalkışmanızı tavsiye etmeyiz.
Biz Bitcoin üretmekten daha çok Bitcoin dünyası için merakınızı gidermeye, bu dünyaya nasıl adım atabileceğinize odaklanarak devam edelim.
Bitcoin Cüzdanı Oluşturma
Bitcoin dünyasına adım atmak için yapmanız gereken ilk şey bir Bitcoin cüzdanı oluşturmaktadır. Oluşturduğunuz veya satın aldığınız Bitcoin’in miktarı ne olursa olsun bu cüzdanınızda saklayabilirsiniz ki saklamalısınız.
Bitcoin web sitesinde, işlemin nasıl yürüdüğüne dair daha ayrıntılı bilgilerle birlikte çok çeşitli ve güvenilir cüzdan sağlayıcılarını bulabilirsiniz.
Bu noktada dikkat etmeniz gereken en önemli iki şey var. İlki güvenilir bir cüdan sağlayıcısını tercih etmek, ikincisi ise cüzdanınızın çevrimdışı olarak yedeğini almanız ve hesabınızı kaybetmeniz ihtimaline karşın kurtarma bilgilerini güvenli bir şekilde saklamanızdır. Şifrenizi kaybederseniz veya hesabınız saldırıya uğrarsa paranız kaybolabilir. Yani gerçek hayatta cüzdanınız veya çantanızı kaybetmenizle aynı şey söz konusudur. Elbetteki dijital bir cüzdanı kaybetmek bir cüzdanı kaybetmeye göre daha zor…
Elbetteki Cüzdanınızı iPhone’unuza veya Mac’inize yükleyebileceğiniz uygulamalarda, ek bir donanıma veya web de saklayabilirsiniz.
Bitcoin.org, cüzdanınızı güvence altına almak için kapsamlı bir rehber sunar ve tam olarak bu rehberi okumanızı öneririz.
Bitcoin Borsasına Katılma, Alım-Satım Yapma
Bitcoin cüzdanınızı oluşturduktan sonra, doğal olarak bir Bitcoin borsasına giriş yapmanız gerekiyor. Ülkemizde çok fazla olmasa da tatmin edici düzeyde yerli, güvenilir Bitcoin borsası mevcut.
Bu borsalar üzerinden Bitcoin alımı yapabilir veya sahip olduğunuz Bitcoin’leri satabilirsiniz. Dilerseniz aldığınız Bitcoin’leri bu sitelerdeki hesabınızda tutabilir veya oluşturduğunuz Bitcoin cüzdanınıza aktarabilirsiniz.
Nasıl Para Kazanamcağım, Kâr Edeceğim?
Bitcoin dünyası için cevabı en zor olan soru tam olarak budur. Tıpkı borsa da olduğu gibi inişler ve çıkışlar söz konusudur. Bu inişleri veya çıkışları bizler yani Bitcoin yatırımcıları belirler. Buradaki en önemli nokta, Bitcoin almak için doğru zamanı, aralığı seçmektir. Doğru aralıktan kastımız Bitcoin’i en düşük fiyat ile satın almaktır. Bu süreçten sonra aldığınız Bitcoin’i uzun süreli olarak elinizde tutmanızı ve kısa vadeli girişimlerde bulunmamanızı öneririz. Böylece kâr etme olasılığınız artacaktır.
Başlangıç olarak, Bitcoin dünyasına küçük yatırımlarla giriş yapmanızı ve kendi denemelerinizi (satış yapma gibi) yapmanızı öneririz. Kendinizi hazır hissettiğinizde ve aklınızda herhangi bir soru işareti kalmadığında yatırım miktarınızı arttırabilir ve zamanla yatırımlarınızı belirli miktarlarda arttırabilirsiniz.
